De Europese Unie heeft een pakket aan sancties opgelegd aan Rusland. Wat zijn financiële sancties, wat zijn de gevolgen van deze sancties voor Nederland en hoe raakt de oorlog onze economie? De belangrijkste vragen op een rij.
© ANP
1. Wat zijn sancties precies?
Sancties zijn politieke maatregelen die worden ingezet tegen personen, organisaties of landen die internationaal recht, mensenrechten, of democratische beginselen niet naleven. Ze kunnen worden opgelegd door internationale instanties zoals de Verenigde Naties (VN) of de Europese Unie (EU). Ook de nationale overheid kan sancties opleggen als onderdeel van hun veiligheidsbeleid.
2. Waarom worden ze ingezet?
Sancties zijn er vaak op gericht om personen, organisaties of een land financieel te raken. Er zijn drie soorten financiële sancties te onderscheiden:
Met sancties wil men dus personen, organisaties of landen raken, zodat zij ongewenst gedrag veranderen of om andere partijen af te schrikken om datzelfde ongewenste gedrag te vertonen.
3. Welke sancties zijn er aan Rusland opgelegd?
De sancties zijn gericht tegen een aantal Russische personen, banken en andere organisaties. Zo gelden maatregelen tegen 351 leden van de Russische Doema. De sancties van de Europese Unie kunt u hier bekijken:
4. Hebben de sancties gevolgen voor Nederlanders die financiële transacties willen doen naar Rusland?
Deze sancties hebben gevolgen voor iedereen die vanuit Nederland transacties met gesanctioneerde personen, banken en andere organisaties wil verrichten. Dat kan bijvoorbeeld betekenen dat een betaling niet wordt uitgevoerd als een persoon op een sanctielijst staat.
5. Hebben de sancties gevolgen voor Nederlanders die bankzaken regelen bij Russische banken of bij Nederlandse dochterbedrijven van Russische banken?
Voor zover Russische banken onderwerp zijn van sancties van de Europese Unie, kan dit gevolgen hebben voor iedereen die transacties wil verrichten met deze banken of aan hen verbonden organisaties, bijvoorbeeld dochterbedrijven van deze banken. Voor vragen kunt u het beste contact opnemen met uw bank.
6. Wat is de rol van de financiële sector en De Nederlandsche Bank?
Banken en andere financiële instellingen zijn verplicht zich te houden aan de sancties die de Europese Unie aan Rusland heeft opgelegd. Zij moeten er bijvoorbeeld op letten of een overboeking naar Rusland niet verboden is op grond van de sancties. Ook mogen banken en andere financiële instellingen geen betrokkenheid hebben bij het verstrekken van leningen of bij de uitgifte van effecten, zoals obligaties, aan de Russische staat, de centrale bank van Rusland of een partij die namens de centrale bank van Rusland handelt.
De Nederlandsche Bank ziet erop toe dat banken en andere financiële instellingen hun procedures en maatregelen op orde hebben om de sanctieregels na te kunnen leven. Wij toetsen risicogebaseerd de effectiviteit van die procedures en maatregelen en grijpen in wanneer dat nodig is.
7. Wat is de impact van de oorlog op de handel met Rusland en de Oekraïne?
De directe impact zal naar verwachting beperkt zijn. De export naar Rusland is slechts drie procent van de hele uitvoer voor de Eurozone, en voor Nederland is het zelfs maar één procent. En voor de Oekraïne gaat het om kleinere percentages.
8. De oorlog leidt tot hogere energieprijzen. Wordt de inflatie nu ook hoger?
We verwachten dat stijgende energieprijzen op korte termijn tot nog meer inflatie zal leiden. Wel is het de vraag hoe blijvend dat is. Daar kunnen we nu nog niet veel over zeggen. De Europese Centrale Bank houdt de ontwikkeling van de inflatie nauwlettend in de gaten. Op 10 maart komt het bestuur van de Europese Centrale Bank bij elkaar om hierover te praten. Waarschijnlijk is er dan een beter beeld van wat dit betekent voor inflatie op middellange termijn.
Wilt u meer weten over inflatie en de Europese Centrale Bank? Kijk dan hier: Inflatie │De Nederlandsche Bank (dnb.nl)
9. Wat kan de ECB doen om de economische impact te beperken?
In onzekere tijden volgt de ECB de economische en financiële ontwikkelingen op de voet. De ECB kan maatregelen nemen die ertoe leiden dat de financiële markten zo goed mogelijk blijven functioneren. Ook kan de ECB ervoor zorgen dat banken, bedrijven en overheden die financiering nodig hebben, die ook krijgen. Daarvoor zijn een aantal programma’s actief. Mochten spanningen in de economie en op financiële markten verder oplopen dan kan de ECB verder ingrijpen.
Wilt u meer weten over de economische gevolgen van de oorlog in de Oekraïne, bekijk dan hieronder het interview met Klaas Knot in het NOS-journaal van 24 februari.
Op 7 november was Klaas Knot te gast bij Room for Discussion, het interviewprogramma van studenten van de Universiteit van Amsterdam. Over de uitdagingen op het gebied van monetair beleid, economische groei, financiële stabiliteit en inflatiebestrijding.
Lees meer Klaas Knot te gast bij Room for Discussion (studenten UvA)
‘Gezien de toenemende cyberrisico's moeten we blijven werken aan het verkleinen van de kans op cyberaanvallen en tegelijkertijd onze weerbaarheid tegen de mogelijke gevolgen ervan vergroten.’, aldus Olaf Sleijpen op het IIF International Accounting and Reporting Forum.
Lees meer Risico's voor de financiële stabiliteit in het najaar van 2024
De toegenomen internationale spanningen kunnen een impact hebben op financiële instellingen. Dat zegt De Nederlandsche Bank vandaag bij de presentatie van haar toezichtvisie voor 2025-2028 en een studie naar de effecten van geopolitieke risico’s op financiële instellingen.
Lees meer Groeiende geopolitieke risico’s hebben impact op de financiële sector
Vandaag publiceert De Nederlandsche Bank ‘Weerbaar in een gure wereld’, een onderzoek naar de mogelijke impact van geopolitieke risico’s op financiële instellingen. DNB-econoom Maurice Doll schreef mee aan de studie en vertelt over de belangrijkste bevindingen.
Lees meer ‘Europese samenwerking cruciaal om geopolitieke risico’s het hoofd te bieden’
