Pensioenfondsen zeggen aan hun deelnemers een pensioenuitkering toe. Maar hoe weten ze hoeveel ze nu nodig hebben om in de toekomst alle pensioenen te kunnen betalen? Totdat de pensioenfondsen zijn ingevaren, dus uiterlijk januari 2028, bepalen pensioenfondsen dat aan de hand van de zogenoemde rekenrente.
Stel, je zegt iemand toe over tien jaar EUR 100 te betalen. Je kunt dan nu EUR 100 in een kluis leggen. Maar je kunt ook geld op een spaarrekening zetten. Dan krijg je elk jaar rente van de bank. Daardoor hoef je nu geen EUR 100 in te leggen maar een kleiner bedrag. Stel bijvoorbeeld dat de rente 1% is, dan hoef je nu maar EUR 90,53 op je rekening te zetten. Hoe hoger de rente, hoe minder je nu op je rekening hoeft te zetten. Stel dat de rente 2% is, dan heb je nu maar EUR 82,05 nodig. Bijna een tientje minder dus.
Zoals in het voorbeeld hierboven werkt het ook met de verplichtingen van pensioenfondsen. Zij kijken naar de rente om te bepalen hoeveel geld ze nu nodig hebben om straks het toegezegde pensioen uit te keren. Dat is de rekenrente. En net als in het voorbeeld geldt: hoe hoger de rekenrente, hoe minder geld pensioenfondsen nu in kas hoeven te hebben om later alle pensioenen te betalen. Hoe lager de rekenrente, hoe meer geld ze nu in kas moeten hebben.
De rekenrente is risicovrij. Dat wil zeggen dat deelnemers die rente zo goed als zeker krijgen. De Nederlandsche Bank (DNB) stelt de rekenrente vast op basis van de rentetarieven op de financiële markten, oftewel op basis van de marktrente. Omdat vraag en aanbod daar samenkomen, is de markt de meest objectieve graadmeter. Dat de rekenrente risicovrij is, is niet voor niets. Pensioenfondsen hebben immers toegezegd een pensioenuitkering te doen.
Dat we de rekenrente op de financiële markten baseren, heeft nog een andere reden. De rekenrente gaat over verplichtingen, maar pensioenfondsen hebben natuurlijk ook bezittingen. Denk aan aandelen en obligaties. Om te bepalen hoeveel de bezittingen van een pensioenfonds waard zijn, kijken we ook naar de markt: de prijs van aandelen en obligaties op dat moment. Het is belangrijk om bezittingen en verplichtingen op dezelfde manier te berekenen. Anders vergelijken we appels met peren. De overheid heeft in de wet vastgelegd dat pensioenfondsen de waarde van bezittingen én verplichtingen op basis van marktwaarde berekenen.
De rentes op de financiële markten lieten al sinds de jaren ‘70 een dalende trend zien en ook de rentes op bijvoorbeeld spaarrekeningen en hypotheken waren tot eind 2022 historisch laag. De rekenrente wordt gebaseerd op de marktrentes, dus nu die weer oplopen, gaat de rekenrente mee omhoog.
‘Onze belangen lopen niet uiteen. Wij willen allemaal een ordentelijke en rechtvaardige transitie naar een nieuw toekomstbestendig pensioenstelsel. Een stelsel dat aansluit bij de huidige arbeidsmarkt en dat minder conflicten kent tussen generaties.’ Gita Salden op het jaarcongres Pensioenfederatie.
Lees meer Transitie in volle gang
In het tweede kwartaal van 2024 is de dekkingsgraad van de pensioensector verbeterd ten opzichte van het vorige kwartaal. Dit komt doordat de waarde van de beleggingen minder is afgenomen dan de waarde van de verplichtingen.
Lees meer Dekkingsgraad pensioensector verbeterd
Pensioenfondsen boekten dankzij de wereldwijd sterk gestegen beurzen over eerste kwartaal van 2024 forse koerswinsten van bijna € 36 miljard op hun beleggingen in aandelen en participaties, zo blijkt uit macro-economische cijfers van DNB.
Lees meer Groei belegd vermogen pensioenfondsen door koerswinsten op aandelen
Nederlandse huishoudens kunnen na pensionering ongeveer 60% van het eerdere inkomen vervangen met AOW en aanvullende pensioenen. Als ook spaargeld wordt meegenomen gaat het om 63%. Soms kiezen mensen er bewust voor om het totale vermogen inclusief overwaarde in de eigen woning ook aan te wenden...
Lees meer Een blik op het inkomen na pensionering
