‘Dat moet van de DNB’

U kent het vast wel, informatieverzoeken van uw bank. Of u maar een kopie van uw paspoort wilt aanleveren en daarbij een formulier invult waarvan het lettertype nogal aan de kleine kant is. En de vragen, op zijn zachtst gezegd, niet altijd even gemakkelijk te begrijpen zijn. Ik zal het niet ontkennen, voor mij voelt het invullen van dat soort formulieren toch een beetje als het doen van belastingaangifte. Dat het uiteindelijk niet eens zoveel tijd kost, doet daar weinig aan af.

Wat mij persoonlijk nog het meest ergert, is dat dat soort formulieren soms vergezeld gaat van een briefje waarin te lezen valt dat de bank dit alles doet “omdat het moet van de DNB”. Deels is die ergernis persoonlijk. De D van DNB staat al voor De, dus ‘de DNB’ is hartstikke dubbelop. Maar u leest dit blog niet vanwege mijn taalpurisme.

Doorschieten

Een tweede ergernis is al wat relevanter. Banken gebruiken dit soort formulieren om aan een wettelijke verplichting te voldoen en DNB controleert of dit het geval is. Die wet bevat veelal open normen – zoals dat heet – en banken kunnen zelf kiezen hoe ze hier invulling aan geven. Nu weet ik uit ervaring dat niet iedere bank dat even handig doet. Bovendien zijn banken zo geschrokken van de maatregelen die het Openbaar Ministerie en wij als DNB hebben genomen dat ze soms wat doorschieten in de invulling van zo’n open norm. En dat begrijp ik eerlijk gezegd ook wel. Zo’n open norm blijft een lastig ding. Voor de bank (en soms trouwens ook voor ons) is niet altijd duidelijk welke invulling wel en welke niet volstaat. Banken zijn dan bang dat wij andere eisen hanteren dan we echt doen en de klant ervaart de gevolgen. Over dat onderwerp zijn we met de banken overigens tijdens ronde tafels in gesprek. Op zoek naar kansen om de regels slimmer na te leven.

Omdat het moet van…

Mijn belangrijkste ergernis is echter een hele andere. Een bedrijf dat een lening heeft lopen, zal de bank inzicht moeten geven in hoe het bedrijf draait: wordt er winst of verlies gemaakt, hoeveel eigen vermogen is er? Een consument die een hypotheek aanvraagt, wordt echt gevraagd naar zijn inkomen en eventuele andere schulden. Dat is ook wettelijk verplicht, maar niemand zal zeggen dat de jaarrekening of een salarisstrook moet worden aangeleverd omdat dat moet van DNB. Het hoort gewoon bij het beoordelen van de kredietwaardigheid van de klant.

Bom in het vliegtuig

Het wordt tijd dat we die stap ook maken met de uitvragen op het gebied van witwassen en terrorismefinanciering. De bank doet dat omdat ze niet wil bijdragen aan criminele en andere verderfelijke activiteiten. De bank doet dat ook om de klanten te beschermen.

Een recente ervaring van een collega illustreert dit mooi. Deze collega zit in het bestuur van de school van zijn kinderen. Hij zal niet hebben staan juichen dat hij naast het vrijwilligerswerk dat dit sowieso is, ook nog formulieren van de bank in moest vullen. Maar in zijn geval is die ergernis echt verleden tijd, want een crimineel probeerde de zeggenschap over de bankrekening van de school over te nemen. Dankzij de genomen ‘beheersingsmaatregelen’, een lelijk woord voor die vervelende formulieren, kon de bank tijdig nagaan of dit echt de bedoeling was. En zo werd groter leed voorkomen.

Natuurlijk worden de meeste bankrekeningen niet gekaapt door criminelen, maar één niet-gekraakte bankrekening is wel een paar honderd ingevulde formulieren waard. Dat lijkt een beetje op de poortjes op Schiphol. Ook niet mijn leukste moment van de vakantie, maar toch liever die poortjes dan een bom in het vliegtuig.