Pin of contant, kiest de winkelier of de klant?

Winkeliers verwachten dat de acceptatie van contant geld in de komende jaren geleidelijk zal teruglopen. Sommigen hebben al besloten om af te stappen van contant geld. 

Brede acceptatie van contant en pin

In het onderzoek onder ruim duizend winkeliers geeft 92% aan meer dan één betaalmiddel te accepteren. Naast contant geld wordt de pinpas ook steeds breder geaccepteerd. Dit geeft consumenten de keuze hoe zij willen betalen en biedt winkeliers een terugvaloptie mocht één van de betaalmiddelen tijdelijk uitvallen. De acceptatie van contant geld is echter in de loop der jaren geleidelijk gedaald naar 96% in 2020, terwijl die van pinnen juist recent sterk gestegen is. In 2020 accepteert 92% van de winkeliers de pinpas, terwijl dat in 2019 87% was (zie figuur 1). Deze uitkomsten uit de telefonische enquête worden in het eerste kwartaal van 2021 in de praktijk getoetst via een veldonderzoek.

Twee op de drie winkeliers zien het liefst dat hun klanten de boodschappen met de pinpas afrekenen. Dit zijn vooral de grootwinkelbedrijven (sector grootschalige detailhandel, zoals supermarktketens) en pompstations (zie figuur 2). Winkeliers in deze twee sectoren zijn met een aandeel van respectievelijk 62% en 50% dan ook het meest actief in het aanmoedigen van hun klanten om met de pin te betalen. Dit gebeurt meestal via een verzoek op een sticker of bordje en/of de vraag ‘betaalt u met de pinpas?’ door het kassapersoneel. Veiligheid en gemak zijn voor winkeliers redenen om te kiezen voor pin. Daarop aansluitend geven winkeliers het signaal dat de tijdelijke sluiting van een deel van de afstortautomaten als zeer hinderlijk wordt ervaren hetgeen mogelijk ook de voorkeur voor de pinpas heeft beïnvloed.

Toekomstverwachtingen acceptatie contant geld

De verwachting is dat winkeliers de komende jaren vaker de betaalkeuze voor hun klanten gaan maken om de boodschappen elektronisch af te rekenen. Op dit moment accepteert 4% van de winkeliers alleen betalingen met een pinpas. Binnen deze groep zijn het vaak startende ondernemers (51%) die hiervoor kiezen. Voor 21% gaf COVID-19 de doorslag om over te stappen op pin-only. Daar komt bij dat 3% van de respondenten die nu nog wel contant geld accepteert, overweegt om binnen 12 maanden afscheid te nemen van deze betaalkeuze. Van de ondervraagden verwacht 9% over vijf jaar geen cash meer te accepteren (zie figuur 3). Dit zijn vooral de ondernemers uit de sectoren ambulante handel (11%) en horeca (14%).

Corona heeft invloed op betaalmogelijkheden met contant geld

COVID-19 is voor bijna een kwart van de winkeliers (23%) aanleiding om niet zonder meer contant geld te accepteren. Pinnen wordt niet langer alleen bevorderd, maar 18% van de winkeliers geeft aan consumenten te ontmoedigen om met contant geld af te rekenen. Dit betreft vooral de sectoren grootschalige detailhandel (25%) en pompstations (27%). Daarnaast blijkt 2% van de respondenten die contant geld zeggen te accepteren (tijdelijk) op een pin-only beleid te zijn overgestapt. Als belangrijkste reden om het acceptatiebeleid sinds corona aan te passen, noemen de winkeliers de angst voor de verspreiding van het virus via contant geld (zie figuur 4). Uit recent ECB-onderzoek blijkt dat 53% van de Nederlandse respondenten deze zomer vanwege vermeend besmettingsgevaar niet altijd met contant geld kon betalen. Bijna de helft van de Nederlandse respondenten vindt dat wel belangrijk. Klanten willen zelf een keuze kunnen maken tussen contant of pin.

Accepteer gerust contant

Het is veilig om contant geld te accepteren. De kans dat het virus zich verspreidt via contant geld is volgens het RIVM zeer klein. Het advies is om bij betalen met contant geld vooral het handcontact te vermijden door bijvoorbeeld het geld op de balie neer te leggen. In het algemeen is het belangrijk om niet met de handen in het gezicht te komen en na het boodschappen doen de handen altijd goed te wassen. Ook de onderzoeken die de ECB uitvoert bij Europese laboratoria laten zien dat bankbiljetten geen significante bron van besmetting vormen. Het virus heeft veel moeilijker vat op poreuze materialen zoals bankbiljetten dan op gladde oppervlakken zoals plastic. Al met al kan iedereen gerust contant geld accepteren, maar vermijd daarbij handcontact.