Landbouw en biodiversiteit
De Nederlandse biodiversiteit staat onder druk. Intensieve landbouw is een van de belangrijkste oorzaken van het verlies aan biodiversiteit. Door de uitstoot van broeikasgassen, de uitbreiding van landbouwgrond en de intensivering van de landbouwproductie om een groeiende bevolking te voeden, vernietigt intensieve landbouw natuurlijke ecosystemen en vormt het een langetermijnrisico voor de ecologische, sociale en financiële waarde. De prijs van landbouwgrond is, zeker in Nederland, veel te hoog. Boeren moeten in veel gevallen grote leningen nemen en zijn genoodzaakt zo veel mogelijk te produceren, tegen zo weinig mogelijk kosten om de banklening terug te kunnen betalen. Deze massaproductie lijkt goedkoop en efficiënt, maar het is uiteindelijk de grond en de omgeving die de prijs betaalt terwijl de marges van de boeren steeds verder afnemen. Overal in Nederland zien we dat de kwaliteit van het bodemleven met rasse schreden afneemt. Dit onderstreept de noodzaak om de landbouwsector te transformeren. Financiële instellingen kunnen een rol spelen in deze transformatie door het voor natuurinclusieve boeren makkelijker te maken om financiering te vinden.
Raamwerk voor financieren van regeneratieve landbouw
Een regeneratief, duurzaam agrofood-systeem vraagt om eerlijke kosten, eerlijke risico's en opbrengsten en een systeemtransitie. Op basis van deze drie bouwstenen schetst dit rapport een raamwerk hoe de financiële sector via landbouw een positieve bijdrage kan leveren aan het herstel en behoud van biodiversiteit. Dat begint bijvoorbeeld bij het loskoppelen van de landbouwgrondprijzen van marktprijzen. Zo bespreekt dit onderzoek een casus van een organisatie die land vrijkoopt uit de markt en er een eeuwigdurende landbouwbestemming tegen een eerlijke pachtprijs tegenoverstelt. Tegen lagere prijzen kan een boer een gezonder bedrijf voeren: gezonde producten tegen een eerlijk rendement en met zorg voor de omgeving.
De publicatie bespreekt meerdere cases, die innovatie als gemene deler hebben. Wat ze ook gemeen hebben, is dat de business case vaak nog niet past in het traditioneel risico-rendementsdenken van banken. En hoewel de voorbeelden uit de publicatie klein zijn en nog niet de schaal hebben waarmee financiële instellingen structureel impact kunnen maken, is het precies deze mentaliteitsverandering die belangrijk is. Een mindset die niet alleen de financiële, maar ook de sociale en ecologische waarde van biodiversiteit weerspiegelt en de transitie naar een regeneratief, natuurinclusief agrofood-systeem helpt versnellen.
Lees hier meer over het Platform voor Duurzame Financiering