Medewerkers van De Nederlandsche Bank keren op 6 januari terug in het vernieuwde kantoor aan het Frederiksplein in Amsterdam. Na een bijna vijf jaar durende renovatie is het gebouw weer klaar voor de toekomst, duurzaam en open voor iedereen.
© DNB
Het karakteristieke gebouw aan het Frederiksplein was vijf jaar geleden technisch op en voldeed niet meer aan de duurzaamheidseisen. Het was functioneel zwaar verouderd en zonder technisch noodzakelijke maatregelen konden de continuïteit van het gebouw en de veiligheid van medewerkers en bezoekers op termijn niet worden gegarandeerd. Grotere veiligheidsrisico’s maakten dat goud en geld werden verplaatst naar Zeist.
Met respect voor het oorspronkelijke ontwerp van architect Marius Duintjer is het gebouw van DNB naar ontwerp van architectenbureau Mecanoo gerenoveerd en nu weer onderdeel van de stad. Het heeft zijn openheid en transparantie terug waardoor de verbinding met de omgeving en maatschappij is versterkt. Met dit kantoor is DNB helemaal klaar voor de uitdagingen van nu en de toekomst.
De totale oppervlakte van 67.000 m2 van het gebouw is weer de thuisbasis van de ruim 2.300 werknemers in Amsterdam. Daarnaast is er in het pand een ontmoetingsplaats en kennisplatform gecreëerd voor zowel de financiële sector als het grote publiek. De verplaatsing van het bankbiljettenbedrijf en de ruim 200 ton goud naar het Cashcentrum in Zeist, maakte het mogelijk de begane grond en de kelder van het gebouw open te stellen voor bezoekers.
Dit publieke deel (4.800 m2) in en rond de voormalige goudkluis noemen we De Nieuwe Schatkamer, een ruimte waar iedereen vanaf maart 2025 kan binnenlopen. Bezoekers kunnen er leren over de kernactiviteiten van DNB via tentoonstellingen, interactieve games, seminars en debatten en kunnen er onze bijzondere kunst- en geldcollectie bekijken.
DNB-medewerkers, studenten, scholieren, buurtbewoners en alle andere geïnteresseerden ontmoeten elkaar straks in De Nieuwe Schatkamer. Zo weet DNB nog beter wat er in de samenleving leeft en kan DNB beter laten zien waar ze voor staat.
DNB-president Klaas Knot over het belang van openheid: ‘Als DNB staan wij midden in de samenleving en daarom is het ook belangrijk dat wij open en toegankelijk zijn. Openheid helpt ons in de effectiviteit van ons werk. Wij werken voor alle Nederlanders aan stabiele prijzen, aan solide en integere financiële instellingen, aan een betrouwbaar en stabiel betalingsverkeer. Eigenlijk aan duurzame welvaart voor alle Nederlanders. Daarbij gaat dit gebouw ons enorm helpen.’
DNB ziet duurzame investeringen als een maatschappelijke plicht. Met de keuze voor renovatie in plaats van nieuwbouw is 70.000 ton aan bouwmaterialen bespaard. De milieu-impact is hierdoor 50% lager dan bij een volledig nieuw gebouw. Het nieuwe kantoor is klimaatvriendelijk in bouw en gebruik en gerenoveerd volgens de BREEAM Outstanding-duurzaamheidsnorm.
Alle duurzaamheidsinterventies aan het kantoor op het Frederiksplein en de verhuizing van het goud en de bankbiljetten zorgen er tezamen voor dat in het vernieuwde kantoor sprake is van 80% minder energieverbruik en CO2-uitstoot dan vóór de renovatie.
Het gebouw is ontworpen om maximaal gebruik te maken van duurzame bronnen, energiebesparing en energiezuinige installaties. Alle energie die nodig is, wordt zoveel mogelijk uit duurzame bronnen gehaald. Er is een warmte-koudeopslag en overal waar mogelijk liggen zonnepanelen en sedumdaken. Het gebouw draagt op deze manier bij aan een klimaatneutrale stad.
Voor de aanleg van de kade is beton gebruikt dat vrijkwam tijdens de renovatie. Dit is met CO2 geïnjecteerd waardoor CO2-neutraal beton ontstaat. Een ander deel van het beton is hergebruikt voor 80 sociale woningen in Amsterdam. De keien die rondom ons gebouw lagen, komen terug als klim-en klauterobjecten in een sportpark aan de oostkant van Amsterdam.
Kantoormeubelen zijn hergebruikt, het regenwater wordt opgevangen en het hout van oude en zieke populieren uit Amsterdam is verwerkt tot plafondlamellen.
Waar je je ook bevindt in het gebouw, je kijkt uit op groen. Op de plek waar voorheen de ronde toren stond, wordt een groene, publiek toegankelijke stadstuin aangelegd. Weg uit de drukte van de stad kunnen Amsterdammers en voorbijgangers in alle rust genieten van de prachtig aangelegde tuin.
Aan de oostzijde is op de eerste verdieping een binnentuin toegevoegd waar medewerkers en gasten tijdens kantooruren kunnen wandelen, overleggen en lunchen. Tevens komt er een groente- en kruidentuin voor eigen gebruik.
Op het dak van de derde verdieping aan de kant van Frederiksplein is een daktuin gerealiseerd. Bij de aanleg van de vele groenvoorzieningen in en rond het gebouw is onderzocht welke mix van inheemse en niet-inheemse plantensoorten de hoogst haalbare biodiversiteit oplevert.
De kade aan de zonnige zuidzijde van het gebouw is verlaagd tot het niveau van de Singelgracht. Deze is voor iedereen toegankelijk.
Het ontwerp en de indeling van het kantoor zijn erop gericht om samenwerking en sociale cohesie te bevorderen. De kwaliteit van de werkomgeving en de aandacht voor het welbevinden van medewerkers komt tot uitdrukking in de WELL Platinum-certificering. Dit wordt ondersteund door een diversiteit aan werkplekken en een groot aanbod van groen en kunst op de werkvloer. De speciale beglazing biedt medewerkers de mogelijkheid om ook op hogere etages zelf ramen te openen.
De indeling van het kantoor kan eenvoudig worden aangepast als de omstandigheden vragen om een wijziging van de organisatie of een andere manier van werken.
Het oorspronkelijke ontwerp van Marius Duintjer uit 1968 was destijds baanbrekend vanwege de minimalistische lijnen, het ingetogen materiaalgebruik en de transparantie. In de loop der jaren is het gebouw aangepast op manieren die het oorspronkelijke karakter hebben aangetast, zoals tussenvloeren, beveiligingsmaatregelen en de toevoeging van een ronde toren in 1991.
Architect Francine Houben van Mecanoo heeft het gebouw zijn oorspronkelijke, krachtige uitstraling teruggegeven. De begane grond bestaat volledig uit glazen gevels, de dubbele verdiepingshoogte van de oude Kashal is hersteld en de originele gevelcompositie met de herkenbare bruine tegels is behouden gebleven. De later toegevoegde toren is verwijderd, waardoor de vrije zichtlijn tussen de Utrechtsestraat en de Pijp is hersteld.
Sinds de oprichting in 1814 is DNB gehuisvest in de binnenstad van Amsterdam, aanvankelijk aan de Oude Turfmarkt. Door een grondruil met de gemeente kreeg de bank in de jaren vijftig van de vorige eeuw een locatie aan het Frederiksplein voor het nieuwe hoofdkantoor.
Voor Amsterdammers was deze locatie tot dan toe vooral de plaats van de voormalige Utrechtse Poort en de plek waar in de 19e eeuw het fameuze Paleis voor Volksvlijt was gevestigd. Dit gebouw, geïnitieerd door de arts, ondernemer en weldoener Samuel Sarphati, sierde de omgeving en was een trekpleister voor mensen van buiten de hoofdstad. Het Paleis werd in 1929 door een brand verwoest.
Het gedachtegoed van Sarphati waarin cultuur, economie, ondernemerschap en wetenschap samenkomen op één plek voor alle mensen, was destijds revolutionair. Met de renovatie is het hoofdkantoor van DNB weer geïntegreerd in de stedelijke omgeving, waardoor de visie van Sarphati nieuw leven is ingeblazen.
Het totaal van de met de renovatie samenhangende kosten bedraagt 320 miljoen euro. Dat is inclusief de herinrichting van het openbaar gebied direct om het gebouw, de huur en verbouwing van de tijdelijke locatie bij Amsterdam-Amstel (het Tooropgebouw) en de verhuizing daarnaartoe en weer terug.
Door kostenbewust te opereren en onze vastgoedportefeuille te optimaliseren, hebben we de renovatie van het Frederiksplein binnen budget weten af te ronden en worden ook de exploitatiekosten flink gereduceerd.
Bij aanvang van het project in 2018 was de beoogde datum van ingebruikname eind 2024. Toen in 2019 werd besloten het bankbiljettenbedrijf en het goud tijdelijk te verhuizen naar Haarlem, was de verwachting dat de renovatie daardoor efficiënter kon verlopen en het gebouw ongeveer een jaar eerder in gebruik zou worden genomen.
Maar de onvoorziene vervanging van de laagbouwgevel - vanwege een grote hoeveelheid asbest - leidde tot een vertraging van een jaar. De eerdere tijdwinst werd dus tenietgedaan en de ingebruikname van ons gerenoveerde hoofdkantoor vindt plaats volgens de oorspronkelijke planning.
Dit is een carrousel met één grote afbeelding met thumbnails eronder. Selecteer een van de knoppen om de afbeelding hierboven te wijzigen.
Het project ‘Across the Sea’ op Bonaire heeft een eenmalige bijdrage van DNB ontvangen van 500.000 euro. Met de financiering realiseren de initiatiefnemers onder meer een herinneringsplek op de voormalige plantage Fontein, die momenteel wordt gerestaureerd.
Lees meer Bewustwording slavernijverleden: DNB steunt project op Bonaire
Arnon Grunberg liep twee weken rond bij De Nederlandsche Bank en schreef dagelijks een column in het Financieele Dagblad over wat hij bij ons zag en hoorde.
Lees meer Lees nu alle columns van Arnon Grunberg over zijn tijd bij DNB
Rectificatie: Prof. Dr. Mirjam van Praag is per 1 oktober 2024 herbenoemd tot lid van de raad van commissarissen van DNB. Op voordracht van de RvC heeft minister van Financiën Eelco Heinen als aandeelhouder hiertoe besloten.
Lees meer Mirjam van Praag herbenoemd als commissaris bij DNB
DNB wil een transparante toezichthouder zijn. En dus publiceren we jaarlijks Toezicht in Beeld, beantwoorden persvragen, schrijven blogs en… gaan we in op het verzoek van Arnon Grunberg om stage bij DNB te lopen. Heel transparant natuurlijk.
Lees meer Arnon loopt stage
