Speech Klaas Knot bij de benoeming van Job Swank tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau

Datum: 28 september 2021
Locatie: Amsterdam
Spreker: Klaas Knot

Beste familie van Job, maar bovenal: beste Job,

Zelfs voordat wij zojuist als drie Robert ten Brinks voor je deur opdoken had je mogelijk wel een vermoeden wat je vandaag boven het hoofd hangt.

We komen je bezoeken om stil te staan bij jouw professionele verdiensten. En die verdiensten zijn groot.

Je hebt de wetenschappelijke kwaliteit van de DNB-analyses aanzienlijk versterkt, en daarmee het gewicht van onze adviezen enorm vergroot. Niet alleen door je eigen indrukwekkende werk als wetenschapper, maar ook door een generatie van goede economen te scholen in helder wetenschappelijk denken, niet alleen bij DNB maar ook aan de Erasmus Universiteit en elders. Jouw enthousiasme en aandacht heeft een hele generatie economen aangeraakt, en gewonnen voor de beleidseconomie. Alleen al om die reden is je nalatenschap blijvend.

Wetenschappelijke onderbouwing vormde daarbij altijd de basis van jouw inbreng. Een scherp observator, bedachtzaam in je formuleringen, allergisch voor doelredeneringen, en overtuigd dat wie slordig formuleert, blijk geeft van slordig denken. Maar je besefte ook wat beleidsmatig en politiek haalbaar was, of mogelijk nog te vroeg. Je wist stakeholders te verbinden. Je bood een luisterend oor, zonder te oordelen en altijd verbinding zoekend en ruimte latend voor de ander. En altijd in het besef dat de economische werkelijkheid complex is en geen ruimte laat voor al te grote stelligheid (‘de vleesgeworden intellectuele twijfel’).

Met die combinatie van intellectuele overtuigingskracht en openheid voor tegenargumenten heb je een grote invloed gehad op het economisch beleid in Nederland.

Je onvermoeibare pleidooi voor de hervorming van leennormen en de fiscale behandeling van de eigen woning, niet alleen vanuit DNB maar ook als kroonlid van de SER, heeft de geesten rijp gemaakt voor verandering.

De analyses onder jouw leiding naar de gevolgen van klimaatverandering voor de economie en financiële stabiliteit in Nederland en Europa waren vooruitstrevend en hebben mede de weg gebaand voor een serieuze aanpak van de klimaatcrisis.

Een van je grootste wapenfeiten is wel je rol bij de totstandkoming van het pensioenakkoord. Daar onderscheidde je je door een onafhankelijke en gezaghebbende inbreng als een onvermoeibare bewaker van het algemeen belang. Je toonde je in de pensioendiscussie gedurende vele jaren een goede luisteraar en verbinder die evenzeer de, soms onwelgevallige, boodschappen van DNB voor het voetlicht wist te brengen.

Kortom, je hebt een stempel gedrukt op alle domeinen van de publieke sector die betrekking hebben op de financiële wereld. Dat is een opmerkelijke prestatie. Een prestatie die ver uitstijgt boven wat van de functie van DNB-directielid mag worden verlangd.

Je grote professionele verdiensten vallen niet los te zien van je persoonlijke kwaliteiten. Je bent een bevlogen en harde werker en je hebt een warm hart. Je bent sober en wars van uiterlijk vertoon. Voor jou geen fancy lunch maar een bruine boterham met kaas. En als het dan echt moest, bij de directielunch een tosti. Daarvoor hebben we nog wel de buitensporige uitgave aan een tosti-ijzer moeten doen.

Je zoekt verbinding van hoog tot laag en je bent gedurende je hele loopbaan zeer inclusief geweest, ruim voordat dit een modewoord werd. Als vriend sta je altijd met raad en daad voor iemand klaar; daarbij jezelf soms wegcijferend en altijd onbaatzuchtig.

Je was nog lang niet klaar. Maar het noodlot sloeg toe. Je wereld is nu kleiner geworden. Maar je professionele nalatenschap is groot en is van lange duur. Je hebt je op buitengewone wijze ingezet voor de publieke zaak. En dat verdient een passende waardering. Ik geef nu graag het woord aan de minister-president.