De netto import van de goederenhandel met de Verenigde Staten is de afgelopen kwartalen afgenomen, nadat dit sinds 2021 sterk was opgelopen. Dat blijkt uit nieuwe betalingsbalanscijfers van DNB. In het derde kwartaal van 2024 bedroeg het saldo € -3,7 miljard.
© Shutterstock
Amerika is een van de vijf grootste handelspartners van Nederland als het gaat om de in- en uitvoer van goederen. In totaal werd er in het derde kwartaal van 2024 voor een waarde van € 8,4 miljard aan goederen vanuit Nederland naar de VS geëxporteerd, oftewel 5% van de totale Nederlandse uitvoer. Daartegenover stond een totale waarde van € 12,1 miljard aan geïmporteerde goederen, oftewel 9% van de totale invoer. Nederland importeert dus meer uit de VS dan we exporteren, resulterend in het negatieve goederensaldo van € -3,7 miljard.
Bij De Nederlandsche Bank stellen we onafhankelijk statistieken op over de Nederlandse financiële sector en economie. Dit artikel is gebaseerd op die cijfers. Meer informatie over onze statistieken en alle dashboards vind je op de Statistiek homepage.
Aankomend president Donald Trump heeft aangekondigd invoerheffingen te willen verhogen. Daarmee worden buitenlandse producten duurder om op die manier de binnenlandse productie in de VS te beschermen. Dat is niet alleen van invloed op onze export de VS, maar heeft vanwege onze sterke economische verwevenheid met Amerika mogelijk ook andere gevolgen voor Nederland.
Overigens is het beeld van de goederenhandel met de VS anders dan het algehele beeld voor Nederland. In het derde kwartaal van 2024 had Nederland een overschot op de goederenrekening van € 22,3 miljard. Wereldwijd exporteren we dus meer goederen dan we importeren.
Het negatieve saldo van de goederenhandel met de VS liep sinds 2021 sterk op, maar deze ontwikkeling is de afgelopen kwartalen weer afgezwakt.
Het negatieve goederensaldo wordt deels veroorzaakt door de handel in energieproducten, waarvan de prijzen de afgelopen jaren sterk schommelden. Nederland importeert in de regel meer energie uit de VS dan andersom.
De wederuitvoer en transitohandel leveren daarentegen een positieve bijdrage aan het goederensaldo. Dit betreft goederen die alleen door Nederland heen worden vervoerd (wederuitvoer) en goederen die door Nederland in het buitenland worden gekocht en vervolgens aan de VS worden doorverkocht (transitohandel). De export naar de VS van deze goederen zit de laatste kwartalen in de lift.
Naast goederen voerde Nederland in het derde kwartaal van 2024 ook meer diensten in vanuit de VS (€ 11,1 miljard) dan andersom (€ 6,9 miljard). Dit gaat bijvoorbeeld om consultancy en IT-dienstverlening.
De VS is niet alleen een van Nederlands grootste handelspartners, maar ook de grootste directe investeerder in Nederland. Directe investeringen zijn transacties met een permanent karakter waarbij de investeerder een belang heeft van minimaal 10% in de (dochter)onderneming. Dat maakt directe investeringen een duidelijke graadmeter voor internationale verwevenheid.
Eind 2023 bedroegen de directe investeringen van de VS in Nederland € 540 miljard, exclusief zogeheten special purpose entities, ook bekend als brievenbusmaatschappijen. De totale directe investeringen vanuit Nederland in de VS kennen een waarde van € 306 miljard (exclusief special purpose entities) en daarmee is de VS de grootste bestemming na Groot-Brittannië. Zowel de inkomende als uitgaande directe investeringen vinden vooral plaats in financiële instellingen en bedrijven die zich richten op de groot- en detailhandel en zakelijke dienstverlening.
Deze directe investeringen gaan gepaard met flinke inkomensstromen, met name dividenden en ingehouden winsten. Met uitzondering van 2021 zijn de inkomensstromen naar de VS fors groter dan andersom. De afgelopen vijf jaar is in totaal zelfs meer dan € 125 miljard meer aan winsten naar de VS gestroomd dan andersom. Dit wordt veroorzaakt door grote Amerikaanse multinationals die hun internationale winsten via dochterondernemingen in Nederland terug laten stromen naar hun hoofdkantoor.
Uit de nieuwe betalingsbalanscijfers blijkt verder dat het extern vermogen van Nederland in het derde kwartaal van 2024 met € 152 miljard toenam, naar in totaal € 609 miljard. De netto externe vermogenspositie bestaat uit het saldo van alle claims van Nederland op het buitenland enerzijds, en claims van het buitenland op Nederland anderzijds.
Deze groei komt vooral door beursontwikkelingen, en dan met name koersdalingen van op de Nederlandse beurs uitgegeven aandelen die in handen zijn van buitenlandse beleggers. Hierdoor neemt de claim van het buitenland op Nederland af, wat zorgt voor een toename van het extern vermogen. Daarnaast zorgden oplopende beurskoersen in het buitenland voor waardestijgingen van het grensoverschrijdend bezit van Nederlandse beleggers.
Het saldo lopende rekening bedroeg € 27 miljard, een stijging van ruim € 4 miljard ten opzichte van het derde kwartaal vorig jaar. Dit saldo beschrijft het verschil tussen de ontvangsten uit het buitenland en de uitgaven aan het buitenland op de lopende rekening. Onderliggend is een toename zichtbaar van het dienstensaldo, waarbij de uitvoer sterker steeg dan de invoer, en van het saldo primaire inkomens.
Tabel 12.1: Betalingsbalans vanaf 2008K4
Tabel 12.12: Netto extern vermogen vanaf 2008K4
Tabel 12.16: Buitenlandse directe investeringen in Nederland: posities
Tabel 12.17: Nederlandse directe investeringen in het buitenland: posities
Dashboard: Betalingsbalans
Dashboard: Extern vermogen
De Nederlandse economie en de financiële sector staan er goed voor, maar geopolitieke fragmentatie en cyberrisico’s vormen een toenemend punt van zorg. Zo constateert het Financieel Stabiliteitscomité (FSC) in haar vergadering van 20 november 2024.
Lees meer FSC: “Financiële stabiliteit in balans, maar zorgen over geopolitieke fragmentatie en cyberrisico’s nemen toe”
De groei van de Nederlandse economie trekt de komende jaren aan, maar de geopolitieke onzekerheid is in toenemende mate een bedreiging voor onze economie. Daarnaast blijft de inflatie in Nederland de komende jaren met 3% hoger dan in het eurogebied.
Lees meer Economische groei zet door, onzekerheid neemt toe
De inflatie in ons land is al enige tijd hoger dan het Europese gemiddelde. Terwijl de inflatie in veel Europese landen de beoogde 2% nadert, blijft de Nederlandse in 2025 en 2026 rond de 3% steken. In onze Najaarsraming gaan we na hoe dit komt.
Lees meer Nederlandse inflatie blijft komende jaren hoger
Het inkomen uit buitenlandse directe investeringen in Nederland dat doorstroomt naar landen met een laag belastingtarief ligt sinds 2020 structureel lager dan voorheen, blijkt uit nieuwe cijfers van DNB. De inkomensstromen met andere landen bleven in dezelfde periode stabieler.
Lees meer Doorstroom naar belastingparadijzen structureel gedaald
