Het Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer (MOB) is een overlegplatform waarin organisaties betrokken bij het aanbieden en afnemen van betaaldiensten zich inzetten voor een veilig, betrouwbaar, toegankelijk en efficiënt betalingsverkeer voor iedereen. Het MOB wordt voorgezeten door DNB en komt twee keer per jaar bijeen.
In het MOB van 19 mei jongstleden is, onder andere, gesproken over het op 7 april ondertekende Convenant Contant Geld, de voortgang van het actieplan “Toegankelijk Betalingsverkeer”, het faillissement van waardevervoerder RCCS en ten slotte, het aanbieden van de MOB-jaarrapportage 2021 aan de minister van Financiën.
In 2021 is in opdracht van DNB en op verzoek van het MOB onafhankelijk onderzoek uitgevoerd naar een maatschappelijke efficiënte – ofwel veilige, bereikbare, duurzame, betrouwbare, bruikbare, robuuste en betaalbare – chartale infrastructuur op middellange termijn. De uitkomsten daarvan waren voor de vier grote banken en Betaalvereniging Nederland, vertegenwoordigers van verschillende groepen consumenten, winkeliers, horeca en tankstations, chartale dienstverleners en DNB aanleiding om voor de komende jaren nieuwe afspraken over de bereikbaarheid, beschikbaarheid en acceptatie van contant geld overeen te komen in een convenant. Dit zodat contant geld als betaalmiddel aan de kassa goed kan blijven functioneren, ook als geleidelijk steeds meer elektronisch wordt betaald. Het MOB is tevreden dat genoemde partijen, waarvan de meeste ook aan het MOB deelnemen, ondanks hun verschillende belangen daarin zijn geslaagd en het Convenant Contant Geld op 7 april jongstleden hebben ondertekend.
Belangrijk onderdeel van het Convenant is dat er in opdracht van DNB en het Ministerie van Financiën onderzoek wordt uitgevoerd naar hoe het publieke belang van contant geld het beste geborgd en bekostigd kan worden. Hierbij worden verschillende varianten van marktordening en bekostiging onderzocht, variërend van meer publieke tot meer private oplossingen. Het streven is om dit onderzoek begin 2023 af te ronden. Daarna kan de minister van Financiën advies uitbrengen aan de Tweede Kamer en kan besluitvorming plaatsvinden.
Het MOB monitort en beoordeelt de chartale ontwikkelingen, ook in samenhang met het convenant. In dat kader vindt het MOB het belangrijk dat de Convenantafspraken ruimhartig worden nageleefd. Ook ziet het MOB de uitkomsten van het aankomende onderzoek – en de daarop volgende politieke besluitvorming – naar hoe het publieke belang van contant geld het beste geborgd en bekostigd kan worden met veel interesse tegemoet.
Het MOB heeft op 19 mei jongstleden de tweede halfjaarlijkse tussenrapportage over de uitvoering van het actieplan “Toegankelijk Betalingsverkeer” besproken. Meer informatie over de aanleiding en inhoud van het actieplan kunt u hier nalezen. Bij de banken komt de toegankelijkheid van hun diensten steeds hoger op de agenda. Zo verhogen banken het aantal financiële zorgcoaches en mobiele adviseurs, openen zij nieuwe servicepunten en/of zetten zij gepensioneerde bankmedewerkers in om, onder andere, mensen te helpen om alsnog de stap naar online bankieren te maken.
Ook hebben sommige banken een speciale “accessibility manager” aangesteld, waarmee het MOB in het kader van het actieplan geregeld overlegt. Het MOB zet in op meer lokale pilots zoals die nu bij de Bibliotheek Rotterdam plaatsvindt en waarbij de banken samen met lokale maatschappelijke organisaties mensen in kwetsbare posities helpen met vragen over het betalingsverkeer en hen bijvoorbeeld ook cursussen online bankieren aanbieden. Voorts zijn DNB en Betaalvereniging Nederland beiden gestart met hun onderzoeken naar de omvang en aard van de door de verschillende aandachtsgroepen – zoals mensen met een beperking, ouderen en/of mensen die niet of minder digitaalvaardig zijn – ervaren toegankelijkheidsproblemen bij het regelen van de dagelijkse betaalzaken.
In april dit jaar heeft het MOB een succesvolle workshop georganiseerd waarin banken, belangenorganisaties, bibliotheken, hulpverleningsinstanties en een aantal ervaringsdeskundigen mogelijkheden voor nadere invulling van onderdelen uit het actieplan hebben besproken. Verschillende belangenorganisaties en andere (intermediaire) organisaties als bibliotheken hebben aangeboden te willen helpen met de uitvoering van het actieplan. Alle betrokken partijen onderschrijven het belang dat zoveel mogelijk mensen zelfstandig deel moeten kunnen nemen aan het betalingsverkeer.
Het MOB constateert dat de uitvoering van het actieplan op de goede weg is, maar onderkent ook dat er de komende tijd nog veel moet gebeuren. In dat kader roept het MOB de banken en andere bij het actieplan betrokken partijen op om voldoende menskracht beschikbaar te stellen om de gewenste verbetering van de door de aandachtsgroepen ervaren toegankelijkheid van betaaldiensten te realiseren.
Op 7 maart dit jaar is het faillissement van waardevervoerder RCCS uitgesproken. Per 1 april jongstleden heeft het Duitse Ziemann Group de Nederlandse activiteiten van RCCS overgenomen. De door de curatoren aangetroffen klantgelden bleken echter onvoldoende om de aanspraken van klanten te dekken. Het blijkt dat bij RCCS in het verleden klantgelden – door ondernemers bij RCCS afgestorte sealbags* – zijn gebruikt om verliezen van RCCS te dekken. Hierdoor is er een tekort ontstaan dat volgens de curatoren in de miljoenen loopt.
Het MOB vindt het zorgelijk dat dit heeft kunnen gebeuren. Ondernemers die hun contante omzet door waardevervoerders laten ophalen – in plaats van deze zelf af te storten bij een sealbagautomaat of stortingsautomaat voor onverpakt storten – moeten erop kunnen vertrouwen dat de door hen aan de waardevervoerder toevertrouwde contante omzet op de betaalrekening wordt bijgeschreven. Daarom roept het MOB het ministerie van Financiën en DNB op om te bezien welke stappen gezet kunnen worden om dit soort incidenten in de toekomst te voorkomen. Het MOB vindt daarnaast dat deze problematiek moet worden meegenomen in het eerder hierboven toegelichte aankomende onderzoek naar marktordening en bekostiging van contant geld.
* Een sealbag is een speciale plastic zak waarin de ondernemer zijn contante omzet verpakt, die – in dit geval – door de waardevervoerder wordt opgehaald en het betreffende bedrag op de betaalrekening van de ondernemer bijschrijft.
De jaarrapportage beschrijft wat het MOB in het verslagjaar heeft ondernomen om de maatschappelijke efficiency, veiligheid, betrouwbaarheid en toegankelijkheid van het betalingsverkeer in Nederland te bevorderen, en welke resultaten zij op dat vlak geboekt heeft. Ook bevat de rapportage de prioriteiten van het MOB voor 2022. Het MOB zal de jaarrapportage 2021 binnenkort, als gebruikelijk, aan de minister van Financiën aanbieden.
De MOB-jaarrapportage 2021 is op 7 juli 2022 door de minister van Financiën aan de Tweede Kamer aangeboden. De rapportage kan hier worden gedownload. Voor nadere informatie kunt u contact opnemen met de woordvoerder van DNB, dhr. Tobias Oudejans (06 524 96 961).
Onder toezicht staande instellingen krijgen in fasen weer toegang tot het UBO-register. Door een uitspraak van het Hof van Justitie van de EU over het UBO-register was het register niet meer voor iedereen toegankelijk.
Lees meer Weer toegang tot UBO-register en verplicht melden onjuiste gegevens
In 2024 heeft DNB het Advanced Red Teaming (ART) framework voor de financiële sector gelanceerd. Net als bij TIBER, test ART met redteaming hoe goed uw instelling is voorbereid op een realistische cyberaanval.
Lees meer Uw organisatie voorbereiden op een cyberaanval met een ART-test
Binnen het Eurosysteem doen circa 70 Europese financiële instellingen mee aan een verkennend onderzoek naar het afwikkelen van financiële transacties via nieuwe digitale platforms. DNB doet ook mee met vijf Nederlandse financiële instellingen.
Lees meer Eurosysteem experimenteert met het afwikkelen van financiële transacties via nieuwe technologieën
Het Maatschappelijk Overleg Betalingsverkeer (MOB) is een overleg waarin organisaties betrokken bij het aanbieden en afnemen van betaaldiensten zich inzetten voor een veilig, betrouwbaar, toegankelijk en efficiënt betalingsverkeer. Het MOB wordt voorgezeten door DNB.
Lees meer Resultaten MOB-vergadering 16 mei 2024
