Q&A Klimaatrisico’s bij verzekeraars

Antwoord:

Ja: Het Europese toezichtraamwerk Solvency II schrijft in artikel 262 van de Gedelegeerde Verordening Solvency II voor dat de Own Risk and Solvency Assessment (ORSA) van een verzekeraar toekomstgericht moet zijn en het volgende omvat: ‘de risico’s waaraan de onderneming blootstaat of bloot zou kunnen staan, rekening houdend met potentiële toekomstige veranderingen in haar risicoprofiel die het gevolg zijn van de onderneming of van het economisch en financieel klimaat, waaronder operationele risico’s’.

Tevens schrijft het raamwerk in richtsnoer 5 voor dat ‘de onderneming elke ORSA, en de resultaten daarvan, met bewijsstukken moet staven en documenteren’. Gelet op de potentiële impact van klimaatgerelateerde risico’s op zowel de activakant van de balans als de technische voorzieningen, verwacht DNB dat verzekeraars klimaatgerelateerde risico’s in hun ORSA meenemen, door de invloed van deze risico’s op hun risicoprofiel te analyseren en te beschrijven. DNB verwacht een weergave en toelichting van de uitkomsten van deze analyse in het ORSA rapport. 

Indien uit de analyse blijkt dat klimaatgerelateerde risico’s niet als materieel worden gezien – bijvoorbeeld omdat de verzekeraar niet blootstaat of zou kunnen staan aan deze risico’s – verwacht DNB dit terug te zien in deze toelichting.

Klimaatgerelateerde risico’s voor de verzekeringssector zijn onder te verdelen in fysieke risico’s en in risico’s die voortvloeien uit de transitie naar een klimaatneutrale economie. Beide risico’s kunnen zich vertalen in financiële risico’s en daarmee gevolgen hebben voor verzekeraars. Brancheoverstijgend kunnen zowel transitierisico’s als fysieke risico’s zich materialiseren op de activazijde van de balans van een verzekeraar, ongeacht de activiteiten die de instelling ontplooit:

• Uitzettingen zijn kwetsbaar voor de fysieke gevolgen van veranderd weer. Hierbij kan bijvoorbeeld gedacht worden aan schade aan (onderpand in) vastgoed of een afwaardering van bedrijven waarvan de bezittingen of het proces is blootgesteld aan de fysieke effecten van klimaatverandering (fysiek risico).
  
  
• Een nieuw klimaatbeleid vanuit de overheid (met mogelijk nieuwe regelgeving en strengere normeringen), technische ontwikkelingen en/of een verandering van de voorkeuren van consumenten kunnen invloed hebben op de marktwaarde en kredietwaardigheid van bedrijven (transitierisico), of kan het vertrouwen in bedrijven worden aangetast wanneer deze een negatieve impact op het klimaat hebben. Zo kunnen de risico’s ten gevolge van de transitie naar een klimaatneutrale economie leiden tot een afwaardering van leningen aan en beleggingen in bedrijven.

De impact van klimaatgerelateerde risico’s op de passivazijde is sterk afhankelijk van de producten die de verzekeraar aanbiedt. Specifiek voor schadeverzekeraars geldt dat zij directe gevolgen kunnen ondervinden van klimaatgerelateerde risico’s in de vorm van stijgende schadelasten (claims), als gevolg van verandering van het klimaat en afwijkende weerpatronen, zoals extreme regenval of overstroming (fysiek risico).

Levens-, natura-uitvaart- en zorgverzekeraars kunnen te maken krijgen met veranderende patronen in claims door een veranderend klimaat. Denk hierbij aan een toename van (minder bekende) tropische ziektes in Europa en een toenemende kans op hittegolven of natuurrampen met slachtoffers tot gevolg. Dit heeft een impact op de verplichtingen van verzekeraars.

DNB heeft deze risico’s verder uiteengezet in haar rapport “De Nederlandse financiële sector veilig achter de dijken?”

Indien er wel sprake is van een materieel risico, verwacht DNB dat de instelling hiervoor een relevant scenario uitwerkt in de ORSA. Dit geldt zowel voor fysieke als voor transitierisico’s.

De door DNB gepubliceerde Good Practice ‘Uitgangspunten behandeling van klimaatgerelateerde risico’s in de ORSA’, geeft hiervoor verdere guidance.

Medio 2018 heeft de Europese Commissie een verzoek aan de Europese verzekeringstoezichthouder EIOPA gestuurd met de vraag hoe duurzaamheid explicieter verwerkt kan worden in Solvency II. In dat kader heeft EIOPA recent een opinie gepubliceerd¹. In haar Opinie wijst EIOPA onder andere op het belang van klimaatscenario-analyses, waarbij zij aangeeft dat die in de ORSA ondervangen kunnen worden. De Europese Commissie zal deze opinie in overweging nemen. De uiteindelijke impact op de huidige wet- en regelgeving is op dit moment nog onduidelijk.

1. [1] EIOPA Opinion on Sustainability within Solvency II