Beperking aansprakelijkheid pensioenuitvoerder in uitvoeringsovereenkomst of uitvoeringsreglement indien de werkgever de pensioenuitvoerder onvoldoende informeert

Antwoord:

Nee, op grond van artikel 5 Pensioenwet (PW)² is het niet toegestaan aansprakelijkheid uit te sluiten voor het geval de werkgever de pensioenuitvoerder onvoldoende informeert over verzekerde risico’s.

Betekenis artikel 5 PW

Het Burgerlijk Wetboek (BW) regelt de verplichtingen van partijen die betrokken zijn bij een verzekeringsovereenkomst, zowel precontractuele verplichtingen als verplichtingen gedurende de looptijd van het contract. Ook regelt het BW wat de gevolgen kunnen zijn als één van die partijen zich niet aan die verplichtingen houdt. Deze bepalingen zijn neergelegd in de artikelen 7:928, 7:929, 7:930 en 7:931 BW. Artikel 7:928 BW verplicht een verzekeringnemer de verzekeraar volledig te informeren over de risico’s die de verzekeraar verzekert (waarbij verzekeraar hier gelezen moet worden als pensioenfonds of verzekeraar). Indien de verzekeringnemer niet voldoet aan zijn informatieplicht biedt artikel 7:929 BW vervolgens de verzekeraar de mogelijkheid de verzekeringsovereenkomst op te zeggen en artikel 7:930 de mogelijkheid om de uitkering te verminderen.

In de relatie tussen werkgever (verzekeringnemer) en pensioenuitvoerder (verzekeraar) kan het dan bijvoorbeeld gaan om het niet aanmelden bij de pensioenuitvoerder van een nieuwe werknemer als deelnemer, of het niet of niet volledig melden van een wijziging van de burgerlijke staat van de werknemer. De werkgever is op grond van de PW verplicht nieuwe deelnemers bij de uitvoerder aan te melden. Om een deelnemer er niet de dupe van te laten zijn dat een werkgever hem niet of onjuist heeft aangemeld heeft de wetgever er bewust voor gekozen om via artikel 5 PW, artikel 7:929 BW in zijn geheel en 7:930 BW gedeeltelijk niet van toepassing te laten zijn. Met andere woorden: wanneer een werkgever een werknemer niet aanmeldt, kan de werknemer toch bij een pensioenuitvoerder een beroep doen op zijn pensioenrechten en – aanspraken, alsof hij wel (geheel juist) was aangemeld. Deze wettelijke bepaling betekent eveneens dat een pensioenuitvoerder niet de mogelijkheid heeft om het contract op te zeggen of de uitkering te verminderen wanneer de werkgever niet voldoet aan zijn informatieplicht. Het bovenstaande geldt overigens niet indien het niet of niet volledig informeren door de werkgever, het gevolg is van het niet informeren van de werkgever door de werknemer.

Handhaving DNB

Indien DNB bepalingen in het pensioenreglement of de uitvoeringsovereenkomst aantreft die is strijd met artikel 5 PW de aansprakelijkheid van de pensioenuitvoerder beperken, zal DNB de uitvoerder verzoeken deze te schrappen. Wanneer de pensioenuitvoerder volhardt in haar weigering om de reglementen aan te passen, kan DNB het inzetten van maatregelen zoals een aanwijzing en eventueel een last onder dwangsom overwegen.

Relatie met collectieve waardeoverdracht bij liquidatie pensioenfonds

Artikel 5 PW speelt ook een rol in geval van collectieve overdracht aan een verzekeraar bij liquidatie van een pensioenfonds. In dat geval dient de verzekeraar het fonds te vrijwaren van alle verplichtingen die op het fonds rusten. Soms wordt de overname van risico’s evenwel beperkt tot die welke samenhangen met een bepaalde lijst van personen dan wel bepaalde informatie. De aansprakelijkheid voor niet-aangemelde deelnemers of informatie over risico’s van deelnemers die door de werkgever niet volledig zijn gemeld, wordt dan niet overgenomen. Dat is in strijd met artikel 5 Pensioenwet en zal bij een verzoek tot collectieve waardeoverdracht dan ook niet geaccepteerd worden.

Beheersing prudentieel risico dat samenhangt met artikel 5 PW

Pensioenuitvoerders zullen moeten inschatten hoe groot het prudentiële risico is dat met artikel 5 Pensioenwet samenhangt en welke beheersingsmaatregelen daarvoor getroffen moeten worden. Eén van de beheersingsmaatregelen zou bijvoorbeeld kunnen zijn dat de pensioenuitvoerder een accountantscontrole van de werkgever eist over de informatie die hij aanlevert, of het recht op inzicht in salarisgegevens afspreekt. Daarnaast kan de pensioenuitvoerder - en dat wordt door de wetgever in de wetsgeschiedenis expliciet genoemd – verhaal halen bij de werkgever indien de verzekeraar met kosten wordt geconfronteerd door het niet of niet volledig informeren door de werkgever. Eventueel kunnen in het contract met de werkgever afspraken worden gemaakt over volledig verhaal. Alleen als de werkgever failliet is, is het verhaal vruchteloos. Eventueel kunnen verzekeraars voor die gevallen een buffer aanleggen om de kosten die met het niet aanmelden samenhangen, op te vangen.
_______
¹Een pensioenuitvoerder is een ondernemingspensioenfonds, bedrijfstakpensioenfonds, PPI of verzekeraar met zetel in Nederland.
²Het in deze Q&A beschreven beleid is van overeenkomstige toepassing op artikel 3 Wet verplichte beroepspensioenregeling.