Financial Action Task Force on money laundering

Doelstellingen van de FATF

1. Het vaststellen van internationale standaarden ter voorkoming van witwassen en de financiering van terrorisme (AML/CFT standaarden). De FATF verwacht dat landen deze standaarden implementeren in nationale wet- en regelgeving.
   
   
2. Het uitvoeren van periodieke evaluaties om te zien in hoeverre landen aan de AML/CFT standaarden voldoen en in hoeverre dit resulteert in effectieve systemen voor de bestrijding van witwassen en terrorismefinanciering in deze landen.
   
   
3. Het opstellen van guidance documenten en typologierapporten, die landen en instellingen ondersteunen bij de implementatie van de AML/CFT standaarden en die bijdragen aan het identificeren van nieuwe risico’s op het gebied van witwassen en de financiering van terrorisme.
   
   
4. Het identificeren van landen met ernstige tekortkomingen in hun systeem ter bestrijding van witwassen en terrorismefinanciering. FATF stelt drie keer per jaar waarschuwingslijsten op met landen die de FATF standaarden onvoldoende hebben geïmplementeerd en verwacht van de leden dat adequate maatregelen worden genomen om de risico’s gerelateerd aan deze landen, te mitigeren.

FATF AML/CFT standaarden

De AML/CFT standaarden van de FATF zijn internationaal toonaangevend. De 40 aanbevelingen van FATF, die gezamenlijk de AML/CFT standaarden vormen, zien onder meer op strafrechtelijke acties tegen witwassen en terrorismefinanciering, de poortwachtersrol van financiële instellingen en zogenoemde “designated non-financial businesses and professions” (DNFBPs), zoals verleners van trustdiensten, en het versterken van internationale samenwerking.

De aanbevelingen die zien op de rol van de financiële instellingen en DNFBPs hebben met name betrekking op het achterhalen en verifiëren van de identiteit van cliënten en hun uiteindelijk belanghebbenden, het melden van verdachte transacties en het ontwikkelen van interne procedures en het nemen van maatregelen om betrokkenheid bij witwassen en terrorismefinanciering te voorkomen. Daarnaast zien de aanbevelingen op diverse maatregelen zoals het bevriezen van terroristische tegoeden en het meesturen van informatie bij wire transfers.

Een belangrijke rode draad binnen de aanbevelingen van de FATF is de risicogebaseerde benadering. De FATF onderstreept dat een effectief systeem tegen witwassen en terrorismefinanciering begint bij een goede analyse van de voornaamste witwasrisico’s en risico’s op terrorismefinanciering. Dit geldt zowel op nationaal niveau als op instellingsniveau. De maatregelen die landen en instellingen nemen ter bestrijding van witwassen en terrorismefinanciering dienen volgens FATF dan ook in grote mate risico gestuurd te zijn.
De FATF aanbevelingen zijn voor het eerst in 1990 vastgesteld, en zijn grondig herzien in 2012. Sindsdien heeft de FATF de aanbevelingen op onderdelen aangepast waar nodig om tegemoet te komen aan technologische ontwikkelingen en nieuwe risico’s. Zo zijn in 2019 ook verschillende soorten aanbieders van cryptodiensten onder de FATF standaarden gebracht.

FATF evaluaties

Alle lidstaten van de FATF en FSRB’s worden periodiek onderworpen aan een evaluatie. Een team van diverse experts uit andere lidstaten beoordeelt tijdens een evaluatie het systeem dat het betreffende land heeft opgezet ter bestrijding van witwassen en terrorismefinanciering. Dit resulteert in evaluatierapporten (mutual evaluation reports).

De FATF heeft in 2013 de huidige methodologie voor de evaluaties gepubliceerd. De methodologie ziet op twee facetten van het raamwerk ter voorkoming van witwassen en de financiering van terrorisme:

1. Technische Compliance: het juridische en institutionele raamwerk in een land waarbij de 40 aanbevelingen van de FATF geëvalueerd worden
   
   
2. Effectiviteit: de resultaten die verwacht worden bij een effectief raamwerk, waarbij 11 door FATF opgestelde resultaten geëvalueerd worden

Voor beide facetten worden ratings aan het land toegekend. Daarnaast formuleert de FATF een lijst met aanbevelingen aan het land om gesignaleerde tekortkomingen op te lossen of verdere resultaten te boeken. Naar gelang de uitkomsten van de evaluatie, moet het land periodiek aan FATF terug rapporteren over de voortgang op de aanbevelingen, in vervolgrapportages (follow-up reports).

De methodologie wordt door zowel FATF als de FSRB’s gebruikt bij de evaluatie van de FATF standaarden. Alle evaluatierapporten en vervolgrapportages van de FATF en van de FSRB’s worden gepubliceerd op FATF’s website. Deze rapporten zijn een belangrijke bron voor landen en financiële instellingen om te kunnen beoordelen hoe het systeem ter bestrijding van witwassen en terrorismefinanciering van een specifiek land is ingericht en functioneert.

FATF typologierapporten en guidance

Een belangrijk onderdeel van het werk van de FATF is het bij elkaar brengen van experts op het gebied van de bestrijding van witwassen en terrorismefinanciering om nieuwe methoden en technieken van witwassen en terrorismefinanciering te inventariseren en analyseren. Ieder jaar worden er in FATF-verband een aantal projecten gestart, en het resultaat daarvan komt in een typologierapport. Zo zijn in de afgelopen jaren onderwerpen bestudeerd als: ‘Ethnically or Racially Motivated Terrorism Financing’, ‘Money Laundering from Environmental Crimes’, en ‘Trade based money laundering’. Deze typologierapporten worden na afronding gepubliceerd op de website van de FATF.

Daarnaast publiceert FATF regelmatig guidance en best practices die landen en instellingen ondersteunen bij de implementatie van de FATF standaarden, zoals guidance inzake ‘digital identity’ en ‘proliferation financing’. Ook heeft de FATF een serie aan guidance ontwikkeld om te helpen bij het implementeren van de risicogebaseerde benadering, bijvoorbeeld ‘Risk-based Approach Guidance for the Life Insurance Sector’ en ‘Guidance on Risk-Based Supervision’.

FATF waarschuwingslijsten

Na elke FATF plenaire vergadering publiceert de FATF waarschuwingslijsten waarin wordt gewezen op landen met ernstige tekortkomingen in hun systeem ter bestrijding van witwassen en terrorismefinanciering. Deze lijsten worden op de website van FATF gepubliceerd. De actuele lijsten zijn ook op deze DNB pagina op Open Boek Toezicht te raadplegen. Middels een nieuwsbericht zal een update van de lijsten en daarmee de pagina worden aangekondigd.