Waarom wat minder economische groei belangrijk is voor de inflatiebestrijding

Prijzen zijn gestegen 

We hebben er allemaal mee te maken: de inflatie is omhoog geschoten. In eerste instantie waren het vooral de prijzen van energie die de pan uit rezen. Dat was voornamelijk het gevolg van de oorlog in Oekraïne. Maar ook de prijzen van goederen en diensten zijn harder gestegen dan normaal. Dat laatste komt niet alleen omdat bedrijven hun gestegen energiekosten doorberekenen. Het heeft ook te maken met de economie. Die heeft zich sterk hersteld na de corona-lockdowns in 2020 en 2021. Zo sterk dat de productie en levering van goederen en diensten de vraag niet kon bijbenen. Dit werd nog eens extra gehinderd doordat het hele systeem van bevoorrading en transport door corona ernstig was ontregeld. 

Tekort aan producten en personeel 

Als de vraag de productiecapaciteit overtreft dreigen er tekorten te ontstaan. De economie gaat op een hoger toerental draaien om dat te voorkomen. We zien het overal om ons heen: bedrijven zitten te springen om personeel, en leveringen lopen vertraging op omdat er een tekort is aan onderdelen. De economie begint tekenen van oververhitting te vertonen en dan gaan ook de prijzen stijgen. De inflatie loopt op. 

Hogere rente om inflatie te dempen 

De inflatie is nu veel te hoog. Voor het goed functioneren van de economie is het ideaal als de inflatie zo ongeveer 2 procent per jaar bedraagt. Jarenlang zat de inflatie daar ruim onder, en maakten centrale banken zich juist zorgen om een te lage inflatie. Maar die situatie is in korte tijd dus radicaal veranderd. Daarom hebben veel centrale banken in de wereld de rente inmiddels flink verhoogd. Zo heeft ook de ECB de rente de afgelopen maanden stapsgewijs verhoogd: sinds juli in vier stappen van -0,5% naar 2%. 

Minder economische groei kan nuttig zijn 

Door de rente te verhogen proberen de centrale banken de economie te laten afkoelen en daardoor de inflatie af te remmen. Een hogere rente heeft immers tot gevolg dat bedrijven en huishoudens minder consumeren, minder geld lenen en meer gaan sparen. Daardoor neemt de consumptieve en investeringsvraag naar goederen en diensten na verloop van tijd af. De economie koelt af, en dat is precies de bedoeling, want dan daalt ook de schaarste en daarmee de inflatiedruk. 

Economie weer met twee benen op de grond 

Als de economische activiteit afneemt, zien we vaak de werkloosheid oplopen. Dat is natuurlijk ingrijpend voor de mensen die hierdoor getroffen worden. Maar de economie heeft wat minder groei soms ook nodig. Dat komt omdat door de oververhitting van de economie schaarse middelen soms niet meer naar de plekken stromen waar ze het meest productief zijn of maatschappelijk het meeste nodig. Dan ontstaan er bijvoorbeeld personeelstekorten op plekken waar je ze niet wilt, zoals in de zorg of in het onderwijs. Dat zien we nu ook. Een lagere groei leidt er dan toe dat de economie weer met beide benen op de grond belandt.