Innovatie houdt nooit op. Neem de telefoon. Vijfentwintig jaar geleden was dat een apparaat waarmee je kon bellen. Nu is het een instrument waarmee we onze levens organiseren. De fiets? Die heeft nu vaker wel dan niet een elektromotor: zwoegen op de brug of met tegenwind is verleden tijd. Ook de manier waarop we betalen is radicaal veranderd sinds het jaar 2000.
Munten en biljetten maakten sindsdien plaats voor QR-codes en overschrijven via gezichtsherkenning. Zulke innovaties staan symbool voor de transformatie die de hele financiële sector continu doormaakt. De Nederlandsche Bank (DNB) juicht innovatie toe zolang dit het betalen en daarmee het dagelijks leven eenvoudiger en overzichtelijker maakt en als dit volgens de regels gebeurt. Maar DNB houdt niet alleen toezicht op financiële instellingen, ze probeert hen ook te helpen met innoveren.
Dat doet ze bijvoorbeeld sinds 2016 samen met de Autoriteit Financiële Markten (AFM) via een initiatief dat de InnovationHub heet. Dat is een website waar ondernemers terechtkunnen met vragen rondom het thema betalen en innoveren. Ook via het online iForum kunnen ondernemers ideeën aandragen of met ons en andere toezichthouders sparren op het jaarlijkse seminar Fintech meets the Regulator.
Bedrijven die nieuwe producten met een financieel karakter bedenken en in de markt zetten, vallen onder de parapluterm ‘fintech’, naar de afkorting voor ‘financiële technologie’. Reguliere, ‘traditionele’ financiële instellingen maken regelmatig gebruik van technologie ontwikkeld door fintechs of dragen er zelf aan bij. Neem de betaalapp Tikkie, dat is ontwikkeld door ABN Amro.
Grote, gevestigde technologiebedrijven, ‘big techs’ zoals Google-moeder Alphabet, Meta (dat achter Facebook en Instagram zit), Tencent en Apple mengen zich actief in het vaarwater van fintech met eigen producten. Meta probeerde enkele jaren geleden tevergeefs een eigen stablecoin te lanceren, Apple heeft een eigen betaaldienst waardoor mensen hun iPhone of Apple Watch kunnen gebruiken om te betalen en ook Alphabet biedt via Google Pay een eigen betaalmethode aan.
Al deze innovatieve producten, crypto's incluis, moeten aan bepaalde standaarden voldoen zodat mensen ze zorgeloos kunnen gebruiken. Zo moeten aanbieders van betaaldiensten een vergunning aanvragen bij DNB of een andere bevoegde nationale toezichthouder zoals de AFM. Als de dienstverleners internationaal actief zijn, kan het ook voorkomen dat ze over een vergelijkbare vergunning beschikken van een toezichthouder uit een andere lidstaat van de Europese Unie.
Dat gaat ook op voor de belangrijke, EU-brede gedragsregels waar betaaldienstverleners zich aan moeten houden. Denk aan de privacywet (AVG) die onder meer bepaalt dat aanbieders van betaaldiensten niet méér informatie van hun klanten mogen verzamelen dan strikt noodzakelijk en dat ze zorgvuldig om moeten gaan met gevoelige informatie.
Een ander voorbeeld is ‘PSD2’. Dit is een pakket Europese regels dat consumenten beschermt tegen misbruik van hun privégegevens. Het geldt ook voor aanbieders van betaaldiensten. Lees meer over PSD2.
Als we het over innovatie hebben, moeten we het ook hebben over Artificial Intelligence (AI), oftewel kunstmatige intelligentie. Computers en apparaten kunnen met behulp van AI dusdanig intelligent handelen, dat ze werk kunnen doen dat voorheen niet zonder menselijke denkkracht kon worden uitgevoerd. De ontwikkelingen gaan razendsnel en dat toont aan dat er geen technische beperkingen meer zijn om de technologie te blijven verspreiden.
Financiële instellingen maken inmiddels volop gebruik van AI. Zo zetten banken en verzekeraars chatbots in ter vervanging van de telefonische hulplijn. Ook kunnen chatbots meedenken bij het afsluiten van een lening of mensen adviseren bij een verloren pinpas. Dat kan doordat er meer en betere data beschikbaar is waarmee computers situaties realistisch kunnen inschatten en risico's kunnen berekenen.
Daarnaast kan een robot met AI in grote hoeveelheden informatie verbanden leggen en ingewikkelde patronen herkennen. Daarbij is het wel belangrijk dat AI niet discrimineert en dat de onderliggende logica transparant is zodat het voor buitenstaanders duidelijk is waarom een computer of robot een bepaalde beslissing neemt. DNB werkt momenteel samen met andere toezichthouders en vertegenwoordigers uit de financiële sector aan richtlijnen die dat moeten garanderen.
Meedoen is belangrijker dan winnen, dat is de olympische gedachte. Inge van Dijk zag bij de Olympische Spelen in Parijs dat meedoen in het betalingsverkeer niet voor iedereen was weggelegd. Ze schrijft erover in haar nieuwe Betaalblog.
Lees meer Vrijheid, gelijkheid en zusterschap
Dat een groot deel van ons leven in de digitale wereld plaatsvindt, is allang geen nieuws meer. We betalen online, shoppen online en boeken onze vakanties online.
Lees meer Embedded finance: achter gemak voor consument gaat complex financieel landschap schuil
Zomer. Eindelijk tijd om de hangmat uit te rollen en het beste van de DNB-site nog eens terug te lezen. Dit bericht is de eerste in een reeks waarin we een aantal artikelen die dit jaar zijn verschenen voor je op een rijtje hebben gezet, gegroepeerd naar thema. We starten met betalen en cash.
Lees meer Leestip: lees hier alles terug over betalen en cash
Binnenkort verandert er het een en ander in de bescherming van rekeninghouders door de Nederlandse Depositogarantie. De Nederlandse Depositogarantie zorgt ervoor dat je je geld terugkrijgt als er onverhoopt iets zou gebeuren met een bank in Nederland waar je een rekening hebt.
Lees meer Bescherming van rekeninghouders door de Nederlandse Depositogarantie wordt uitgebreid
